Podatek od działalności gospodarczej w Polsce (CIT)

/ Prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce

Podstawa opodatkowania

Podstawą opodatkowania jest dochód. Osobno należy opodatkować dochód z zysków kapitałowych oraz dochód osiągnięty z innych źródeł przychodów. Dochodem ze źródła przychodów jest co do zasady nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów. W praktyce dochód podlegający opodatkowaniu oblicza się poprzez skorygowanie zysku wykazanego do celów księgowych. Odpowiednie korekty są konieczne ze względu na różnice w traktowaniu podatkowym i księgowym wielu pozycji przychodów i kosztów. W rezultacie podstawa opodatkowania jest zazwyczaj wyższa od wyniku finansowego brutto. Ważne szczegóły dotyczące obliczania dochodu podlegającego opodatkowaniu są opisane w poniższych punktach.


Koszty podlegające odliczeniu od podatku i wydatki kapitałowe

Koszt uzyskania przychodu definiuje się jako każdą pozycję kosztów poniesionych w celu uzyskania przychodów podlegających opodatkowaniu lub w celu ochrony źródła przychodów. Istnieje jednak długa lista wyjątków, tj. wydatków, których nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, mimo że ich celem jest generowanie przychodów. Wykaz rozpoczyna się od inwestycji w środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne (wydatki kapitałowe). Nie można ich bezpośrednio zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu; zamiast tego nabyte aktywa mogą być amortyzowane dla celów podatkowych. Ponadto, po sprzedaży powyższych aktywów, podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu ich wartość początkową pomniejszoną o amortyzację.


Wydatki niepodlegające odliczeniu

Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodu (inne niż nakłady inwestycyjne) obejmują między innymi następujące pozycje:

  • Rezerwy księgowe (z zastrzeżeniem wyjątków);
  • Proporcjonalna część odpisów amortyzacyjnych dokonanych na samochody osobowe, których koszt przekracza:
    • 225.000,00 PLN - w przypadku samochodu osobowego będącego pojazdem elektrycznym oraz
    • 150.000,00 PLN - w przypadku pozostałych samochodów osobowych;
  • Darowizny;
  • Wydatki na cele reprezentacyjne;
  • Podatki dochodowe płacone w Polsce lub za granicą;
  • Odsetki karne od zaległości podatkowych;
  • Kary umowne wynikające z dostarczenia wadliwych towarów lub usług;
  • Wydatki związane z przychodami niepodlegającymi opodatkowaniu lub niezwiązane z przychodami;
  • Odsetki i niektóre koszty związane z finansowaniem dłużnym.

Odsetki zapłacone od zadłużenia są z reguły odliczane od przychodu przez dłużnika w momencie ich zapłaty. W tym samym momencie odsetki takie włącza się do przychodu podlegającego opodatkowaniu wierzyciela.

Jednakże odsetki od pożyczki zaciągniętej w celu sfinansowania inwestycji w środki trwałe i wartości niematerialne i prawne nie podlegają odliczeniu, jeżeli zostały zapłacone lub naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania. Zamiast tego odsetki takie zwiększają wartość początkową środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, która jest następnie amortyzowana dla celów podatkowych.

Ponadto ustawa o CIT przewiduje ograniczenia w zakresie niedostatecznej kapitalizacji związane z odsetkami płaconymi od pożyczek i kredytów.

Podatnicy są bowiem obowiązani wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów koszty finansowania dłużnego (w tym m.in. odsetki) w części, w jakiej nadwyżka kosztów finansowania dłużnego przewyższa:

  1. kwotę 3.000.000,00 PLN albo
  2. 30% tzw. podatkowej EBITDA wyliczonej wg wzoru wskazanego w ustawie.

Przez nadwyżkę kosztów finansowania dłużnego należy rozumieć kwotę, o jaką poniesione przez podatnika koszty finansowania dłużnego, podlegające zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w roku podatkowym, przewyższają uzyskane przez podatnika w tym roku podatkowym podlegające opodatkowaniu przychody o charakterze odsetkowym.

Dodatkowo wyłączone z kosztów uzyskania przychodu są koszty finansowania dłużnego w części, w jakiej zostaną przeznaczone na transakcje kapitałowe, w szczególności na nabycie lub objęcie udziałów (akcji), nabycie ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną, wniesienie dopłat, podwyższenie kapitału zakładowego lub wykup udziałów własnych w celu ich umorzenia.

Ograniczenia w zakresie cienkiej kapitalizacji mają zastosowanie do odsetek od pożyczek i kredytów zaciągniętych od zagranicznych i polskich rezydentów podatkowych.


Opodatkowanie rezydentów

Polscy rezydenci CIT podlegają opodatkowaniu od swoich ogólnoświatowych dochodów. Spółka posiada status rezydenta, jeżeli ma siedzibę w Polsce lub jej zarząd znajduje się w Polsce. W związku z tym polskie spółki zależne spółek zagranicznych są uznawane za rezydentów i podlegają opodatkowaniu w Polsce.


Opodatkowanie nierezydentów

Spółka niebędąca rezydentem podlega CIT wyłącznie od dochodów osiąganych w Polsce. Ponadto, zawarte przez Polskę umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania przewidują dalsze ograniczenia związane z opodatkowaniem nierezydentów. Zgodnie z tymi umowami Polska może opodatkować zyski z działalności gospodarczej nierezydenta tylko w takim zakresie, w jakim zyski te można przypisać „stałemu zakładowi nierezydenta” zlokalizowanemu w Polsce. Zakład stały jest definiowany jako stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, a najbardziej typowym przykładem takiego zakładu jest oddział.

Należy zauważyć, że Polska zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z ponad 80 krajami, w tym prawie wszystkimi krajami rozwiniętymi. Dlatego też przedsiębiorstwa nierezydentne, jeśli prowadzą działalność w Polsce, są prawie zawsze objęte umową o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartą pomiędzy Polską a ich krajami pochodzenia.

Zapraszamy do kontaktu w sprawie doradztwa lub rozliczania podatku CIT.

Więcej informacji »


Dochód oddziału

Oprócz spółek zależnych, spółka zagraniczna może utworzyć polski oddział. Oddział może prowadzić działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie działalności swojego zagranicznego właściciela.

Oddział prawie zawsze posiada status stałego zakładu w Polsce. Po utworzeniu oddziału zagraniczna spółka płaci podatek dochodowy od osób prawnych według standardowych stawek 9% lub 19% na podstawie dochodów przypisanych działalności polskiego oddziału. W tym celu, jak również dla celów księgowych, oddział jest zobowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych, które powinny zawierać wszystkie dane niezbędne do ustalenia podstawy opodatkowania. W tych nielicznych przypadkach, w których oddział może wykazać na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, że jego obecność gospodarcza w Polsce nie stanowi stałego zakładu, jego zyski nie podlegają opodatkowaniu polskim podatkiem dochodowym od osób prawnych.


Nasz doradca podatkowy i prawnik

Aneta

Aneta Majchrowicz-Bączyk
Partner / Radca prawny
Główny Kierownik getsix Tax & Legal
PolskiEnglishDeutsch

Stawki podatkowe

Działalność gospodarcza prowadzona przez osoby fizyczne indywidualnie lub poprzez spółki osobowe podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Spółki osobowe są tzw. podmiotami transparentnymi – same nie podlegają opodatkowaniu, jedynie wspólnicy są podatnikami indywidualnymi.

Dochody z działalności gospodarczej osoby fizycznej mogą być opodatkowane według trzech metod: progresywnej, liniowej i zryczałtowanej.

Skala progresywna jest następująca:

  • Podstawa opodatkowania do 120.000,00 PLN17% minus kwota zmniejszająca podatek
    5.100,00 PLN
  • Podstawa opodatkowania powyżej 120.000,00 PLN – 15.300,00 PLN + 32% nadwyżki ponad 120.000,00 PLN

Podstawa opodatkowania stanowi przychód pomniejszony o rzeczywiste koszty działalności gospodarczej. Istnieje kilka rodzajów kosztów, które nie podlegają odliczeniu. Zasadniczo, aby koszt stanowił koszt podlegający odliczeniu, musi być poniesiony w celu uzyskania przychodu lub w celu zachowania źródła przychodu. Metoda ta pozwala na zastosowanie kilku ulg, takich jak np. odliczenia na dzieci (szczegółowe informacje na temat odliczeń znajdują się w części poświęconej opodatkowaniu osób fizycznych (PIT)).

Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą mogą opodatkować swoje dochody 19% liniowym podatkiem dochodowym. Podstawą opodatkowania są również przychody pomniejszone o koszty, jednak zastosowanie większości ulg i odliczeń w tym także wspólnego opodatkowania z małżonkiem lub dzieckiem nie jest możliwe.

W niektórych przypadkach – przychód z najmu, niektóre zawody i rodzaje przychodów z działalności – nie dochód ale przychód – stanowi podstawę opodatkowania, a nałożony podatek jest kwotą ryczałtową
(2%17% przychodów). W przypadku tej metody opodatkowania nie można uwzględniać kosztów uzyskania przychodu.

Zapraszamy do kontaktu w sprawie doradztwa lub rozliczania podatku CIT.

Więcej informacji »


Amortyzacja podatkowa środków trwałych

Jak wspomniano powyżej, wydatki kapitałowe nie podlegają bezpośredniemu odliczeniu. Zamiast tego odpowiednie środki trwałe i wartości niematerialne i prawne są amortyzowane, a odpisy amortyzacyjne włączane są do kosztów uzyskania przychodów.

Poniżej przedstawiono stawki amortyzacyjne dla wybranych środków trwałych:

  • Budynki przemysłowe: 2,5% rocznie;
  • Maszyny ogólne: 10% rocznie;
  • Komputery: 30% rocznie;
  • Pojazdy drogowe: 20% rocznie;
  • Należy również zauważyć, że w wielu przypadkach dostępna jest przyspieszona amortyzacja. Na przykład tak zwane „używane” pojazdy drogowe (w tym między innymi samochody osobowe) mogą być amortyzowane według 40% stawki rocznej.

Minimalizacja podatkowa wartości niematerialnych

Polskie prawo przewiduje korzystne zasady amortyzacji wartości niematerialnych i prawnych. Ogólnie rzecz biorąc, stawka amortyzacji dla takich aktywów wynosi 20% w skali roku.

Istnieją jednak bardzo ważne wyjątki, w przypadku których stosowana stawka jest znacznie wyższa:

  • Prawa autorskie: 50% rocznie;
  • Licencje na oprogramowanie: 50% rocznie;
  • Badania i rozwój; wydatki na rozwój: 100%, rocznie;

Straty podatkowe

W przypadku gdy roczny koszt uzyskania przychodu z danego źródła przewyższa przychód z tego źródła podlegający opodatkowaniu, podatnik zgłasza stratę ze źródła przychodów.

O wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, podatnik może:

  1. obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty, albo
  2. obniżyć jednorazowo dochód uzyskany z tego źródła w jednym z najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu lat podatkowych o kwotę nieprzekraczającą 5.000.000,00 PLN, nieodliczona kwota podlega rozliczeniu w pozostałych latach tego pięcioletniego okresu, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50%,wysokości tej straty.

Odsetki, tantiemy i dywidendy pochodzące z Polski a wypłacane za granicę

Odsetki, tantiemy pochodzące z Polski są traktowane jako opodatkowane według stawki CIT 20% w przypadku gdy wypłacane są zagranicznym rezydentom. Podmiotem zobowiązanym do zapłaty podatku jest podmiot wypłacający odsetki lub tantiemy.

Dywidendy pochodzące z Polski (otrzymane od polskich rezydentów) są wyłączone z całkowitych dochodów. Podlegają one natomiast 19% podatkowi, który jest potrącany i przekazywany do urzędu skarbowego przez płatnika dywidendy.

Wypłata dywidendy może być zwolniona z opodatkowania jeżeli spełnione zostaną m.in. następujące warunki:

  1. wypłacającym przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest spółka będąca podatnikiem podatku dochodowego mająca siedzibę lub zarząd w Polsce;
  2. uzyskującym przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest spółka, która:
    • podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów w Polsce lub w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, bez względu na miejsce ich osiągania;
    • posiada bezpośrednio nie mniej niż 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki wypłacającej przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, nieprzerwanie przez okres dwóch lat w tym także wówczas, gdy okres dwóch lat nieprzerwanego posiadania udziałów upływa po dniu uzyskania tych dochodów;
    • nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania.

Zapraszamy do kontaktu w sprawie doradztwa lub rozliczania podatku CIT.

Więcej informacji »


Odsetki, tantiemy, zyski kapitałowe i dywidendy pochodzące z zagranicy

Odsetki, przychody z tytułu tantiem oraz dywidendy pochodzące z zagranicy są traktowane jako normalny dochód i opodatkowane według standardowej stawki podatku dochodowego od osób prawnych (wyjątki dotyczące dywidend omówiono poniżej). Podatek dochodowy zapłacony od takich dochodów w innych krajach może być zaliczony proporcjonalnie do zobowiązań z tytułu polskiego podatku dochodowego od osób prawnych. Ponadto, obowiązująca umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania może przewidywać inną metodę unikania podwójnego opodatkowania (patrz poniżej podtytuł „Unikanie podwójnego opodatkowania”).


Leasing

W ramach leasingu operacyjnego całkowita kwota opłat leasingowych stanowi koszt uzyskania przychodu dla leasingobiorcy i podlegający opodatkowaniu przychód leasingodawcy. Ponadto leasingodawca jest uprawniony do amortyzacji przedmiotu leasingu dla celów podatkowych (pod warunkiem, że przedmiot leasingu jest składnikiem majątku trwałego lub wartości niematerialnych).

W ramach leasingu finansowego element kapitałowy opłat leasingowych jest neutralny podatkowo dla celów podatku dochodowego od osób prawnych. Dlatego tylko element odsetkowy jest kosztem uzyskania przychodu dla leasingobiorcy i przychodem podlegającym opodatkowaniu dla leasingodawcy.

Umowa jest klasyfikowana jako leasing finansowy, jeżeli poniższe warunki są spełnione łącznie:

  • Umowa najmu została zawarta na czas określony;
  • Łączna kwota opłat leasingowych jest równa lub wyższa od wartości początkowej przedmiotu leasingu;
  • Umowa leasingu zawiera postanowienie, że leasingobiorca jest uprawniony do amortyzacji przedmiotu leasingu dla celów podatku dochodowego od osób prawnych, w związku z czym leasingodawca nie jest uprawniony do amortyzacji przedmiotu leasingu.

Opodatkowanie dochodów osób prawnych

Dochody osób prawnych (korporacyjnych) są opodatkowane stawką w wysokości 9%, lub 19%, w zależności od wysokości i rodzajów uzyskiwanych przez podatnika przychodów. Podstawa opodatkowania ustalana jest na podstawie ksiąg rachunkowych, może się jednak różnić od wyniku księgowego spółki ze względu na różnice w przepisach księgowych i podatkowych dotyczących ustalania przychodów i kosztów, w szczególności wielu tzw. kosztów niepodlegających zaliczeniu do podatkowych kosztów uzyskania przychodu.

Podmioty mające siedzibę lub zarząd w Polsce podlegają opodatkowaniu w odniesieniu do swoich całkowitych dochodów niezależnie od miejsca ich powstania (nieograniczony obowiązek podatkowy). Inne podmioty podlegają opodatkowaniu w Polsce jedynie w odniesieniu do dochodów osiąganych w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).

Dochodem ze źródła przychodów jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Biorąc pod uwagę siedzibę w Polsce i jej preferowaną formę, należy wziąć pod uwagę obciążenia podatkowe związane z zyskami pochodzącymi z Polski.

Zapraszamy do kontaktu w sprawie doradztwa lub rozliczania podatku CIT.

Więcej informacji »


Opodatkowanie dywidend

Definicja

Dywidendy definiuje się jako przychód z akcji oraz przychód z innych praw korporacyjnych uczestniczących w zyskach, takich jak:

  • Dochód z umorzenia akcji;
  • Wartość otrzymanych aktywów w momencie likwidacji spółki;
  • Przychody spółki przeznaczone na podwyższenie kapitału zakładowego;
  • Wpłaty gotówkowe otrzymane przez akcjonariuszy w związku z połączeniem, przejęciem lub podziałem spółki;
  • Niepodzielone zyski w przypadku przekształcenia spółki w spółkę osobową;
  • Dochód z wierzytelności nie jest traktowany jako dywidenda;
  • Dywidendy podlegające opodatkowaniu podatkiem u źródła w Polsce to tylko dywidendy wypłacane przez spółkę mającą siedzibę, a tym samym rezydencję w Polsce. Opodatkowanie dywidend wypłacanych przez spółkę niebędącą rezydentem wyłącznie z tego powodu, że zyski osób prawnych, z których wypłacane są dywidendy, pochodzą z Polski, są z zasady wyłączone. Dochód uzyskany z działalności prowadzonej w Polsce bezpośrednio przez spółkę niebędącą rezydentem (nie poprzez spółkę zależną) stanowi zysk z działalności gospodarczej, a nie dywidendę.

Stawka podatku od dochodów z dywidend pochodzących od spółki z siedzibą w Polsce wynosi 19%. Jednak przepisy dotyczące nierezydentów muszą być interpretowane i stosowane łącznie z umowami o unikaniu podwójnego opodatkowania (DTT). Większość umów o unikaniu podwójnego opodatkowania zawieranych przez Polskę przewiduje niższą stawkę podatkową mającą zastosowanie do dywidend, z zastrzeżeniem spełnienia określonych warunków.

Podatek jest potrącany przez spółkę w momencie wypłaty dywidendy. Spółka przesyła akcjonariuszom i polskiemu urzędowi skarbowemu informacje o wysokości wypłaconych dywidend i pobranego podatku.

Wypłata dywidendy może być zwolniona z opodatkowania na podstawie przepisów ustawy o CIT jeżeli spełnione zostaną m.in. następujące warunki:

  1. wypłacającym przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest spółka będąca podatnikiem podatku dochodowego mająca siedzibę lub zarząd w Polsce;
  2. uzyskującym przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest spółka, która:
    • podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów w Polsce lub w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, bez względu na miejsce ich osiągania;
    • posiada bezpośrednio nie mniej niż 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki wypłacającej przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, nieprzerwanie przez okres dwóch lat w tym także wówczas, gdy okres dwóch lat nieprzerwanego posiadania udziałów upływa po dniu uzyskania tych dochodów;
    • nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania.

Warunki stosowania umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (DTT – Double Tax Trade)

Korzystne opodatkowanie u źródła jest zazwyczaj uzależnione od statusu prawnego odbiorcy (zazwyczaj musi to być spółka) i określonej wielkości udziałów (np. 10% w USA-Polska i Niemcy-Polska DTT).

Wiele DTT ogranicza stosowanie korzystnych przepisów do właścicieli dywidend. Dlatego też, co do zasady, dywidenda musi być otrzymywana bezpośrednio przez właściciela, bez pośrednika, w celu zastosowania zwolnienia lub niższej stawki podatkowej.

Przepisy DTT nie mają zastosowania w przypadku, gdy odbiorca dywidendy prowadzi działalność gospodarczą w kraju pochodzenia poprzez stały zakład, a udział jest skutecznie powiązany ze stałym zakładem. W takim przypadku dywidendy podlegają opodatkowaniu jako część zysków zakładu w Polsce.

Preferencyjne przepisy DTT mają zastosowanie tylko wtedy, gdy miejsce zamieszkania lub siedziby do celów podatkowych odbiorcy dywidendy jest potwierdzone certyfikatem rezydencji do celów podatkowych. Certyfikat jest dokumentem wydanym przez organ podatkowy, stwierdzającym, że odbiorca dywidendy ma siedzibę lub miejsce zamieszkania i podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w danym kraju.

W przypadku niespełnienia któregokolwiek z warunków, dywidendy są opodatkowane stawką 19%.

Zapraszamy do kontaktu w sprawie doradztwa lub rozliczania podatku CIT.

Więcej informacji »


Eliminacja podwójnego opodatkowania

Podatek od dywidend jest pobierany w kraju pochodzenia, a następnie dywidenda jest opodatkowana w kraju zamieszkania lub siedziby jako dochód odbiorcy. W celu wyeliminowania podwójnego opodatkowania, DTT przewidują albo zwolnienie, albo kredyt jako metodę stosowaną przez kraj rezydencji.

Państwo rezydencji podatkowej odbiorcy dywidendy:

  • Pozwala na zwolnienie takiej dywidendy z opodatkowania – metoda zwolnienia, lub
  • Pozwala na odliczenie od podatku dochodowego kwoty podatku zapłaconego w kraju pochodzenia – metoda kredytu.

W przypadku niektórych DTT (np. USA-Polska DTT) możliwe jest również zaliczenie tzw. podatku bazowego – podatku dochodowego od osób prawnych płaconego w Polsce od dochodów, z których pochodzi dywidenda, z zastrzeżeniem ograniczeń przewidzianych przez prawo państwa siedziby.

Więcej informacji »

Udostępnij

Ostatnia aktualizacja : 31.03.2022

Nasze rekomendacje

Nasze członkostwa

Nasze certyfikaty

Wojskowe Centrum Normalizacji Jakości I KodyfikacjiTÜV NORDTÜV RHEINLAND

Nasze partnerstwo

Kompetencje