Krajowy Rejestr Sądowy

Polski Krajowy Rejestr Sądowy (NCR) lub Polski Rejestr Handlowy został założony zgodnie z ustawą z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym. Jest on opracowywany i organizowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Od 2001 r. stanowi elektroniczną bazę danych zawierającą informacje o przedsiębiorcach, spółkach, fundacjach i instytucjach pozarządowych, dlatego dzieli się ją na trzy odrębne rejestry: rejestr przedsiębiorców, rejestr stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej i wreszcie rejestr dłużników niewypłacalnych.

W skład rejestru przedsiębiorców w Polsce wchodzą osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, spółki, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe, przedsiębiorstwa zagraniczne i inne rodzaje podmiotów prawnych podlegających rejestracji. Typami podmiotów wpisanych do rejestru stowarzyszeń w Polsce są fundacje, społeczne organizacje zawodowe, cechy, związki zawodowe i publiczne instytucje służby zdrowia.

W skład rejestru dłużników niewypłacalnych w Polsce wchodzą osoby fizyczne uznane za niewypłacalne, wspólnicy odpowiedzialni za majątek osobisty lub osoby, które zostały pozbawione przez sąd możliwości prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek.

Krajowy Rejestr Sądowy w Polsce pełni dwie podstawowe funkcje: informacyjną i prawną. Aspekt informacyjny odnosi się do przekazywania opinii publicznej kompetentnych informacji na temat statusu prawnego, sytuacji gospodarczej, reprezentacji firm polskich, przedsiębiorców, organizacji itp. Drugi aspekt przewiduje podjęcie następujących kroków w celu zarejestrowania różnych rodzajów podmiotów, spełnienia wymogów prawnych i nadania osobowości prawnej instytucji umożliwiającej jej wykonywanie czynności prawnych, zgodnej z prawem.

Rejestracja u Rejestratora Spółek w Polsce wymaga złożenia oficjalnych formularzy zgłoszeniowych wraz z opłatą za publikację w Dzienniku Urzędowym Polski oraz opłatą sądową. Wnioski są dostępne w sądach i gminach, ale tylko w przypadku formularzy wniosków o rejestrację osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą lub spółek jawnych.

W ostatnim czasie polskie Ministerstwo Sprawiedliwości wprowadziło projekt ustawy zmieniającej ustawę o uproszczonym systemie, który umożliwia łatwiejszy dostęp do informacji przez Internet, a także ułatwia dostęp do rejestru, dzięki czemu rejestracja może być dokonywana online.

Poza rejestracją, KPR reguluje zmiany i modyfikacje w statucie polskich osób prawnych, głównie w zakresie istotnych szczegółów dotyczących kapitału spółki i wspólników, czy akcjonariuszy spółki w Polsce, zmian autoryzowanych przedstawicieli spółek. Zmiany muszą być złożone w rejestrze sądowym, który decyduje się na zebranie większej ilości informacji lub po prostu zatwierdza złożone dokumenty.

Krajowy rejestr sądowy (KRS) jest scentralizowaną, elektroniczną bazą danych wprowadzoną w 2001 r.

KCR jest obsługiwany przez wybrane sądy rejonowe zlokalizowane w głównych miastach Polski i składa się z trzech oddzielnych rejestrów:

• rejestr przedsiębiorców;
• rejestr stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej;
• rejestr niewypłacalnych dłużników.

Rejestracji w rejestrze przedsiębiorców podlegają m.in. spółki handlowe (spółka jawna, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka partnerska, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna) oraz oddział przedsiębiorców zagranicznych prowadzących działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Następujące wpisy podlegają rejestracji:

• rejestracja nowego podmiotu;
• zmiany i modyfikacje istotnych danych dotyczących podmiotu, w szczególności dotyczących kapitału i wspólników (akcjonariuszy), osób uprawnionych do reprezentowania podmiotu i członków organów, sprawozdania finansowego podmiotu.

Sąd prowadzi akta rejestrowe w formie papierowej dla każdego podmiotu zarejestrowanego w KRS. W aktach rejestrowych gromadzone są dokumenty potwierdzające informacje zawarte w rejestrze oraz wzory podpisów osób upoważnionych do reprezentowania podmiotu.

Krajowy Rejestr Sądowy może zawierać również inne, istotne informacje dotyczące przedsiębiorcy:

• informacje o zaległościach podatkowych i celnych;
• informacje o zaległościach w ubezpieczeniach społecznych;
• wierzyciele i kwoty niespłaconych zobowiązań.

Krajowy Rejestr Sądowy jest publicznie dostępny – każdy ma dostęp do akt rejestracyjnych podmiotów zarejestrowanych w KRS (w odpowiednim Sądzie Rejonowym). Wyciągi z KRS są dostępne na terenie całego kraju w Centralnej Informacji biur KRS. Z drugiej strony, nikt nie może powoływać się na nieznajomość informacji zawartych w KRS.

Ponadto na stronie internetowej https://ekrs.ms.gov.pl/web/wyszukiwarka-krs/strona-glowna można przeszukiwać podmioty wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego. Wymienione podmioty mogą być przeszukiwane według nazwy firmy lub numeru KRS, a na danej stronie internetowej podane są podstawowe dane poszukiwanego podmiotu.