Podatek minimalny – mogą zapłacić go także podmioty wykazujące stratę

Od 1 stycznia 2024 r. obowiązują przepisy dotyczące minimalnego podatku dochodowego od osób prawnych. Celem podatku minimalnego jest opodatkowanie podmiotów, które nie generują dochodu lub osiągają go na minimalnym poziomie bez uzasadnionej przyczyny. Muszą go jednak płacić również podmioty wykazujące stratę. Przypominamy najważniejsze zasady i przepisy dotyczące podatku minimalnego.

Od 1 stycznia 2022 r., do ustawy o CIT, zostały wprowadzone przepisy dot. tzw. minimalnego podatku dochodowego od osób prawnych (art. 24ca ustawy o CIT). Regulacje te zaczęły obowiązywać od początku 2024 r. i są ukierunkowane na uszczelnienie systemu podatkowego. Podatek minimalny jest równoległą formą opodatkowania obok „klasycznego” CIT. Rok 2024 będzie pierwszym, za który niektórzy podatnicy CIT, wykazujący za dany rok podatkowy stratę lub bardzo niskie dochody, będą musieli rozliczyć podatek minimalny.

Podatek minimalny. Kto go zapłaci, a kogo nie obejmuje?

Podatek minimalny dotyczy:

• podatników, którzy posiadają siedzibę lub zarząd w Polsce, co skutkuje obowiązkiem podatkowym od całkowitego dochodu, niezależnie od miejsca jego uzyskiwania;
• podatkowych grup kapitałowych;
• podatników nierezydentów prowadzących działalność poprzez zagraniczny zakład zlokalizowany w Polsce w zakresie przychodów i strat związanych z działalnością takiego zakładu;

– którzy w danym roku podatkowym ponieśli stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych lub których udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych nie przekroczył 2% (czyli mają niską rentowność).

Podatkowi minimalnemu mają podlegać np. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, komandytowe, a także pod pewnymi warunkami spółki jawne, posiadające polską rezydencję podatkową, które spełnią określone warunki.

W przepisach o podatku minimalnym przewidziano także szereg wyłączeń z obowiązku stosowania tych regulacji. Podatek minimalny nie obejmuje m.in.:

• podatników podatku dochodowego od osób fizycznych (czyli PIT);
• spółek, których wspólnicy są wyłącznie podatnikami PIT;
• podatników rozpoczynających działalność – w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność oraz w kolejnych następujących po sobie dwóch latach podatkowych;
• małych podatników, których roczne przychody brutto ze sprzedaży nie przekraczają 2 mln euro;
• podatników, którzy odnotowali w danym roku podatkowym spadek przychodów o co najmniej 30 proc. w porównaniu do roku poprzedniego;
• podatników postawionych w stan upadłości, likwidacji lub objętych postępowaniem restrukturyzacyjnym;
• podatników będących przedsiębiorstwami finansowymi w rozumieniu art. 15c ust. 16 ustawy o CIT;
• podmiotów nieposiadających statusu spółki i działających w oparciu o tzw. odrębne ustawy (np. spółdzielni, fundacji, stowarzyszeń, czy SPZOZ).

Ile wynosi podatek minimalny? Stawki podatku minimalnego i możliwość odliczenia

Podatek minimalny jest wyliczany niezależnie od klasycznego CIT. Jeżeli spełnione są kryteria dotyczące podmiotu oraz wysokości straty lub dochodu, konieczne jest obliczenie jego kwoty.
Podatek minimalny wynosi 10% podstawy opodatkowania, ustalonej w określony sposób. W uproszczonym wariancie wynosi ona 3 proc. przychodów z działalności operacyjnej – ze źródeł innych niż z zysków kapitałowych. O wyborze metody uproszczonej podatnik informuje w zeznaniu rocznym CIT, składanym za rok podatkowy, za który dokonał takiego wyboru. W drugiej opcji podatek wynosi 1,5 proc. tych przychodów, jednak trzeba ją powiększyć o niektóre wydatki na rzecz podmiotów powiązanych.

W praktyce może dojść do sytuacji, gdy u podatnika CIT w jednym roku powstanie zarówno zobowiązanie podatkowe z tytułu „klasycznego” podatku CIT, jak i podatku minimalnego. Wówczas nie dojdzie jednak do podwójnego opodatkowania, ponieważ kwota podatku minimalnego będzie mogła zostać pomniejszona o należny „klasyczny” podatek CIT. Dodatkowo, jeżeli podatnik zapłaci podatek minimalny, to będzie mógł go odliczyć od „klasycznego” CIT w zeznaniach składanych za kolejne trzy lata podatkowe.

W konstrukcji podatku minimalnego przewidziano wiele wyłączeń oraz odliczeń. Wynika to m.in. z wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów opłat z tytułu umowy leasingu środków trwałych czy z przychodów oraz kosztów podatkowych wartości należności handlowych zbywanych na rzecz podmiotów z branży faktoringowej. Do obliczenia straty oraz udziału dochodów w przychodach nie można uwzględniać wydatków na nabycie środków trwałych, a także przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio lub pośrednio związanych z tymi przychodami.

Jak i do kiedy rozliczyć podatek minimalny?

Obliczoną w ten sposób podstawę opodatkowania, dokonane odliczenia oraz samą kwotę podatku minimalnego, podatnik wykazuje w zeznaniu rocznym CIT. Podatek minimalny należy wpłacić w całości na rachunek urzędu skarbowego, w terminie do końca trzeciego miesiąca roku następnego po danym roku podatkowym. Konstrukcja podatku minimalnego nie przewiduje odprowadzania w ciągu roku zaliczek.

Pierwszy raz podatek minimalny, podmioty wykazujące straty podatkowe lub nieprzekraczające dwóch procent progu rentowności (udziału dochodów w przychodach), zapłacą już w 2025 r.

getsix® – doradztwo podatkowe i rozliczanie podatku CIT, w tym podatku minimalnego

Każdy podatnik CIT będzie zobowiązany przeanalizować, czy znajduje się w grupie podmiotów objętych podatkiem minimalnym. Niestety przepisy dotyczące podatku minimalnego są skomplikowane, a ich interpretacja może być problematyczna, zwłaszcza, że co roku należy określać, czy podmiot, odrębnie od „klasycznego” CIT, nadal spełnia warunki i powinien rozliczać także podatek minimalny.

Dlatego w określeniu, kto i kiedy powinien zapłacić podatek minimalny oraz w jego poprawnym rozliczeniu warto skorzystać z doświadczonych doradców podatkowych i profesjonalnego biura rachunkowego. W getsix pomożemy w rozliczeniach podatku minimalnego Twojej firmie.

Więcej o podatku minimalnym przeczytacie w poście: Podatek minimalny od 1 stycznia 2024.

Jeśli mają Państwo pytania dotyczące opisanego tematu lub potrzebują Państwo dodatkowych informacji – zapraszamy do kontaktu:

Zadaj pytanie »

DZIAŁ DS. RELACJI Z KLIENTAMI

ELŻBIETA
NARON-GROCHALSKA
Główny Konsultant
ds. relacji z klientami
Grupa getsix

***