Polski Ład – zmiany w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (CIT)

W dniu 15 listopada 2021 r. Prezydent podpisał ustawę z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2105), stanowiąca część programu określanego jako „Polski Ład” i wprowadzająca szereg zmian przepisów podatkowych, z których większość ma obowiązywać już od 1 stycznia 2022 r.

Przedstawiamy najważniejsze zmiany w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) wprowadzone tą ustawą:

---

Wprowadzenie definicji sprawowania zarządu spółki w Polsce

Dotychczas przepisy stanowiły, że podatnicy podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Taka regulacja pozostaje nadal bez zmian, jednak dodano przepis, który stanowi, że podatnik ma zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej między innymi, gdy na terytorium Polski są prowadzone w sposób zorganizowany i ciągły bieżące sprawy tego podatnika – na podstawie w szczególności:

• umowy, decyzji, orzeczenia sądu lub innego dokumentu regulujących założenie lub funkcjonowanie tego podatnika, lub
• udzielonych pełnomocnictw, lub
• powiązań w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT

Wprowadzona zmiana ma celu poddanie opodatkowaniu w Polsce dochodów uzyskiwanych przez spółki utworzone za granicą i posiadające za granicą formalnie siedzibę, które jednak faktycznie są zarządzane z terytorium Polski.

---

Zmiany w opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek (estoński CIT)

Poszerzenie grupy podatników uprawnionych do wyboru ryczałtu od dochodów spółek

O prostą spółkę akcyjną, spółkę komandytowo-akcyjną oraz o spółkę komandytową uzupełniono katalog podmiotów, które mogą wybrać estoński model opodatkowania. Należy jednak pamiętać, że w dalszym ciągu warunek, który musi być spełniony, aby spółki mogły stosować opodatkowanie w formie ryczałtu od dochodów jest taki że ich właścicielami (odpowiednio udziałowcami, akcjonariuszami, wspólnikami) mogą być wyłącznie osoby fizyczne.

Zrezygnowano z zasady, według której ryczałt od dochodów mogły wybrać tylko te spółki, których łączne przychody z działalności osiągnięte w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły 100 000 000 zł.

Zniesiono wymóg ponoszenia przez spółki opodatkowane ryczałtem wydatków inwestycyjnych na określonym poziomie. Obecnie spółka będzie mogła korzystać z opodatkowania dochodów w tej formie nawet wówczas, gdy w ogóle nie będzie ponosiła kosztów nabycia środków trwałych.

Modyfikacja zasady rozliczania wyrównania wyników przy wyborze ryczałtu od dochodów spółek.

Wybór opodatkowania w formie ryczałtu wiąże się z koniecznością wyrównania wyniku bilansowego i podatkowego, co dotychczas prowadziło do powstania dodatkowego obowiązku podatkowego.

Po wprowadzeniu zmian, podatnik przy zachowaniu określonych zasad oraz stosując ryczałt od dochodów spółek przez okres co najmniej czterech kolejnych lat, może nie zapłacić podatku określanego na podstawie przychodów i kosztów definiowanych w ramach wyrównania wyniku bilansowego i podatkowego.

Zmiana stawki podatku

Stawka podatku płaconego w ramach ryczałtu od dochodów spółek wyniesie 10% dla małych podatników i 20% dla pozostałych.

Zmiana zasad opodatkowania zysku wypracowanego, ale niepodzielonego w okresie stosowania opodatkowania ryczałtem

W wyniku wprowadzonych zmian zobowiązanie do zapłaty podatku może powstać dopiero po wypłacie lub rozdysponowaniu wypracowanego zysku po zakończeniu stosowania ryczałtu, a jego opodatkowanie będzie wówczas dokonane według zasad właściwych dla danego podatnika w okresie stosowania opodatkowania w formie ryczałtu od spółek.

Podatnik może także alternatywnie zapłacić podatek przed rozdysponowaniem dochodu, w terminie do końca trzeciego miesiąca od końca roku stosowania ryczałtu.

Zmiana definicji „ukrytych zysków” podlegających opodatkowaniu

W nowym stanie prawnym, ukrytymi zyskami stanowiącymi przedmiot opodatkowania są dodatkowo:

• dopłaty wypłacone w przypadku połączenia lub podziału podmiotów, 
• odsetki od udziału kapitałowego wypłacane na rzecz wspólnika przez spółkę,
• zysk przeznaczony na uzupełnienie udziału kapitałowego wspólnika spółki,
• świadczenia pieniężne i niepieniężne wypłacone w przypadku zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce.

W przypadku takiego zadysponowania majątkiem spółki powstanie obowiązek podatkowy.

Zmiana w zakresie opodatkowania wspólników podatkiem PIT

Od uzyskanych przez wspólnika przychodów z wypłat podzielonych zysków spółki – osiągniętych przez tą spółkę w okresie opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek – pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy.

Zmiana dotyczy zasad określających możliwość pomniejszenia tego podatku.

Według nowych przepisów, jeżeli spółka wypłacająca zysk jest małym podatnikiem, podatek ten pomniejsza się o kwotę stanowiącą 90% kwoty odpowiadającej iloczynowi procentowego udziału wspólnika w zysku spółki, liczonego na dzień nabycia przez niego prawa do wypłaty podzielonego zysku i należnego ryczałtu od dochodów spółek z zysku podzielonego tej spółki, z którego przychód ten został uzyskany.

W przypadku spółek niebędących małymi podatnikami redukcja będzie dokonywana z zastosowaniem wskaźnika 70% zamiast 90%.

---

Podatek minimalny

Ustawodawca wprowadził tzw. minimalny podatek dochodowy, który znajdzie zastosowanie do podatników krajowych, podatkowych grup kapitałowych oraz podatników zagranicznych prowadzących działalność przez położony na terytorium Polski zakład.

Obowiązek zapłaty podatku powstaje w przypadku, gdy wymienione podmioty poniosą stratę ze źródła przychodów innych niż zyski kapitałowe lub osiągną próg rentowności nieprzekraczający 1%, obliczany jako stosunek dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych do przychodów innych niż z zysków kapitałowych.

Wyłączeni z opodatkowania tym podatkiem są podatnicy rozpoczynający działalność, w okresie pierwszych trzech lat jej prowadzenia. Wyłączenie podmiotowe obejmuje także przedsiębiorstwa finansowe wymienione w ustawie oraz podatników, których przychody w roku podatkowym są o co najmniej 30% niższe od przychodów osiągniętych w poprzednim roku.

Z opodatkowania minimalnym podatkiem dochodowym wyłączeni są również pod pewnymi warunkami podatnicy, których wspólnikami są wyłącznie osoby fizycznie.

Stawka podatku wynosi 10% podstawy opodatkowania, natomiast podstawę opodatkowania stanowi suma:

• kwoty odpowiadającej 4% wartości przychodów innych niż zyski kapitałowe, osiągniętych w roku podatkowym;
• poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych kosztów finansowania dłużnego w części przewyższającej kwotę obliczoną według wskazanego w Ustawie wzoru;
• wartości odroczonego podatku dochodowego, wynikającej z ujawnienia w rozliczeniach podatkowych niepodlegającej dotychczas amortyzacji wartości niematerialnej i prawnej, w zakresie w jakim skutkuje ona zwiększeniem zysku brutto albo zmniejszeniem straty brutto;
• niektórych kosztów poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych w części przewyższającej kwotę 3 000 000 zł lub kwotę obliczoną według wskazanego w Ustawie wzoru.

Podstawę opodatkowania pomniejsza się o:

• wartość odliczeń od dochodu, z wyłączeniem pomniejszeń dokonywanych w związku z tzw. ulgą na złe długi – przy czym w razie otrzymania zwrotu odliczonych kwot należy doliczyć kwoty poprzednio odliczone;
• wartość dochodów zwolnionych z podatku, uzyskanych z działalności gospodarczej prowadzonej w specjalnych strefach ekonomicznych lub Polskiej Strefie Inwestycji.

---

Preferencyjny system opodatkowania spółek holdingowych

Spółka holdingowa oznacza spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółkę akcyjną będącą podatnikiem, posiadającym polską rezydencję podatkową, spełniającą warunki określone w ustawie, z których podstawowym jest posiadanie, nieprzerwanie przez okres co najmniej 1 roku, bezpośrednio na podstawie tytułu własności, co najmniej 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki zależnej.

Preferencyjny system opodatkowania dochodów takiej spółki polega na:

• zwolnieniu z podatku 95% kwoty dywidend otrzymywanych przez spółkę holdingową od spółek zależnych,
• pełnym zwolnieniu  z opodatkowania zysków ze zbycia udziałów/akcji w spółkach zależnych.

Stosowanie wskazanych powyżej preferencji jest jednak uzależnione od spełnienia licznych warunków przewidzianych w ustawie.

---

Ułatwienia w zakładaniu i funkcjonowaniu podatkowych grup kapitałowych

Wprowadzone zmiany mają na celu złagodzenie warunków tworzenia i działania podatkowych grup kapitałowych, a także ich zabezpieczenie przed podatkowymi skutkami okresowego spadku osiąganej zyskowności. Zmiany umożliwią także tworzenie podatkowych grup kapitałowych przez mniejsze podmioty.

Katalog zmian w tym zakresie obejmuje:

• obniżenie minimalnego wymaganego kapitału zakładowego spółek tworzących podatkową grupę kapitałową – zgodnie z nowymi przepisami mogą utworzyć ją spółki kapitałowe, których przeciętna wysokość kapitału zakładowego wynosi 250.000 zł;
• zmiana formy zastrzeżonej dla umowy o utworzeniu podatkowej grupy kapitałowej na zwykłą formę pisemną;
• zniesienie warunku niedopuszczalności wzajemnych powiązań występujących wśród spółek zależnych tworzących podatkową grupę kapitałową;
• usunięcie wymogu rentowności na poziomie 2% udziału dochodu w przychodach;
• wprowadzenie możliwości przekształceń, połączeń oraz podziałów spółek tworzących grupę kapitałową;
• zmianę zasad przedłużania okresu funkcjonowania podatkowej grupy kapitałowej;
• umożliwienie rozliczania strat zakumulowanych przed utworzeniem grupy.

---

Zmiany w zakresie wyłączenia z podatkowych kosztów uzyskania przychodu kosztów finansowania dłużnego

W związku z wcześniejszymi wątpliwościami interpretacyjnymi w zakresie przepisów ograniczających możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu kosztów finansowania dłużnego, ustawodawca wyraźnie wskazał, że z kosztów uzyskania przychodu należy wyłączyć koszty finansowania dłużnego w sytuacji gdy przekraczają one 3 000 000 zł lub kwotę obliczoną według wzoru wskazanego w ustawie.

---

Ulga na konsolidację

Możliwość odliczenia od dochodu kwoty do 250.000 zł wydanych na nabycie, udziałów (akcji) spółki wykonującej działalność tożsamą z działalnością wykonywaną przez podatnika lub ją wspierającą, przy czym nabyte udziały lub akcje muszą dawać podatnikowi bezwzględną większość praw głosu w nabywanej spółce.

Za wydatki na nabycie udziałów (akcji) uznaje się jedynie wydatki na obsługę prawną nabycia udziałów lub akcji i ich wycenę, a także opłaty notarialne, sądowe i skarbowe oraz podatki i inne należności publicznoprawne zapłacone w Polsce i za granicą, natomiast nie stanowi wydatków na nabycie udziałów (akcji) cena zapłacona za te aktywa, ani koszt finansowania dłużnego takiego zakupu.

---

Ulga na IPO

Podatnicy po raz pierwszy oferujący publicznie swoje akcje, uzyskali możliwość odliczenia od dochodu:

• 150% wydatków na przygotowanie prospektu emisyjnego, opłaty notarialne, sądowe, skarbowe i giełdowe oraz opracowanie i publikację ogłoszeń wymaganych przepisami prawa,
• 50%, nie więcej jednak niż 50.000 zł, wydatków (bez uwzględnienia podatku od towarów i usług), na usługi doradztwa prawnego, w tym doradztwa podatkowego i finansowego.

***