Preferencje WHT dla spółek holdingowych. Jak i kiedy mogą być stosowane?

Preferencyjne zasady opodatkowania dywidend oraz innych dochodów wypłacanych przez spółki holdingowe w Polsce i w Unii Europejskiej mają w założeniu wspierać działalność holdingową oraz pozwalać uniknąć podwójnego opodatkowania. Jednak w praktyce z preferencji WHT dla spółek holdingowych w Polsce coraz trudniej skorzystać. Dlaczego i kiedy mogą być zastosowane? Jakie niosą ze sobą korzyści, a jakie wady? Oto najważniejsze zasady i najnowsze orzecznictwo dotyczące preferencji podatku u źródła dla spółek holdingowych.

Preferencje podatku u źródła (WHT – withholding tax) dla spółek holdingowych w Polsce i UE mają przede wszystkim ułatwiać transgraniczną działalność gospodarczą. Aby z nich skorzystać, w tym uniknąć podwójnego opodatkowania, spółki muszą jednak spełniać określone warunki i przejść przez odpowiednie procedury weryfikacyjne.

Preferencje WHT dla spółek holdingowych – założenia

Dyrektywa Rady 2011/96/UE w sprawie wspólnego systemu opodatkowania w przypadku spółek dominujących i zależnych różnych państw członkowskich Unii Europejskiej ma eliminować podwójne opodatkowanie dywidend i innych zysków (np. odsetek) wypłacanych przez spółki zależne spółkom matkom w UE. Najważniejsze zasady to:

• zwolnienie z podatku u źródła – dywidendy wypłacane przez spółkę zależną do spółki matki w innym kraju członkowskim UE mogą być zwolnione z podatku u źródła;
• zwolnienie od podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) – dochody otrzymywane przez spółkę matkę z dywidend od spółki zależnej mogą być zwolnione od CIT w kraju, w którym znajduje się siedziba spółki matki.

Preferencje podatku u źródła dla holdingu. Ułatwienie czy pułapka?

Preferencje dotyczące podatku u źródła dla spółek holdingowych mogą być zarówno ułatwieniem, jak i pułapką. Przekonuje się o tym także wiele firm w Polsce. Wśród głównych korzyści dla spółek holdingowych korzystających z preferencji WHT, przede wszystkim warto wskazać:

• obniżone stawki podatku – spółki holdingowe mogą korzystać z obniżonych stawek podatku u źródła na dywidendy, odsetki na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (DTA) lub przepisów krajowych;
• konsolidacja zysków – spółki holdingowe mogą konsolidować zyski z różnych spółek zależnych;
• uniknięcie podwójnego opodatkowania – ma zastosowanie w przypadku tych samych dochodów w jurysdykcjach podatkowych różnych państw.

Wśród ryzyk stosowania preferencji WHT, w przypadku spółek holdingowych, należy wymienić:

• nadużywanie preferencji i związane z tym ograniczanie jej stosowania przez państwa – spółki holdingowe potrafią nadużywać przepisów preferencyjnych, przez co państwa członkowskie UE wprowadzają coraz więcej restrykcji i przepisów, które mają ograniczać takie praktyki. W konsekwencji często prowadzi to do odwrotnych skutków i nieoczekiwanych dodatkowych obciążeń podatkowych;
• złożoność regulacji – wymogi dotyczące dokumentacji i zgodności z przepisami są skomplikowane i czasochłonne;
• konieczność udowodnienia rzeczywistego prawa do skorzystania z preferencji – leży ona w gestii spółek holdingowych i może wiązać się z dodatkowymi utrudnieniami;
• zmieniające się przepisy – państwa członkowskie UE dostosowują preferencje podatku u źródła dla spółek holdingowych do przepisów krajowych, co wiąże się z różnicami w prowadzeniu procedury, jak i rozliczeniach podatkowych w poszczególnych destynacjach.

Preferencje WHT dla spółek holdingowych w Polsce

Przepisy krajowe w Polsce, dotyczące podatku u źródła, oferują zwolnienie z podatku u źródła. Na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) dywidendy wypłacane przez spółkę zależną od spółki matki z siedzibą w Polsce lub w innym państwie Unii Europejskiej mogą zostać zwolnione z WHT. Należy przy tym spełnić odpowiednie warunki:

1. wypłacającym dywidendę jest spółka mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. uzyskującym dochody (przychody) z dywidend jest spółka podlegająca w RP lub w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do EOG, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania;
3. spółka, o której mowa w pkt 2, posiada bezpośrednio nie mniej niż 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki, o której mowa w pkt 1;
4. spółka, o której mowa w pkt 2, nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania;
5. spółka uzyskująca dochody (przychody) z dywidend posiada udziały w spółce wypłacającej te należności w wysokości nie mniej niż 10 procent nieprzerwanie przez okres co najmniej dwóch lat.

Dodatkowo, przy niektórych wypłatach, stosuje się procedurę „pay and refund”. Gdy łączna kwota wypłaconych na rzecz tego samego podmiotu zagranicznego należności licencyjnych, odsetek oraz dywidend przekroczy w roku podatkowym kwotę 2 mln zł, płatnik jest zobowiązany do poboru podatku u źródła od nadwyżki ponad tę kwotę. WHT jest wówczas pobierany, a potem, gdy beneficjent jest rezydentem innego kraju, można ubiegać się o jego zwrot.

Aby skorzystać z preferencji WHT, koniecznym jest przedstawienie certyfikatu rezydencji podatkowej beneficjenta w kraju, będącego członkiem Unii Europejskiej albo z którym Polska ma zawartą umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Trudności ze stosowaniem preferencji WHT dla spółek holdingowych w Polsce i najnowsze orzecznictwo NSA

Zarówno polscy płatnicy, jak i zagraniczne spółki holdingowe, stoją przed wyzwaniem, jak postąpić w przypadku zastosowania obowiązkowego mechanizmu poboru podatku u źródła – np. w Polsce we wskazanym powyżej przypadku płatności przekraczających na rzecz tego samego podatnika w roku podatkowym równowartość kwoty 2 mln zł.

Wynika to z faktu, iż stosowanie preferencji WHT dla spółek holdingowych w Polsce jest coraz trudniejsze. Potwierdzają to trzy negatywne wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego w zakresie zwolnienia z podatku u źródła dywidend wypłacanych ze spółek polskich do zagranicznych spółek holdingowych (wyroki NSA z 19 grudnia 2023 r., sygn. II FSK 27/23, II FSK 28/23, II FSK 29/23).

NSA podtrzymał tymi wyrokami wcześniejsze orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie oraz decyzje Naczelnika Lubelskiego Urzędu Skarbowego w Lublinie (wyspecjalizowanego w sprawach dotyczących podatku u źródła) o odmowie wydania opinii o stosowaniu preferencji WHT, w przedmiocie płatności z tytułu odsetek i dywidend.

Wpływ na to miały – zdaniem polskich organów – uzasadnione wątpliwości co do statusu rzeczywistego właściciela odbiorców tych należności w związku z brakiem rzeczywistej działalności gospodarczej w kraju siedziby oraz podejrzenie, że zastosowanie może mieć art. 22c ustawy o CIT, wykluczający możliwość zwolnienia z WHT, jeżeli jednym z głównych celów danej transakcji czy czynności jest skorzystanie ze zwolnienia podatku u źródła, a sposób działania jest sztuczny.

Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził tym samym, iż w przypadku preferencji podatku u źródła dla spółek holdingowych, bardzo szczegółowo stosowane są przepisy art. 26b ust. 3 pkt 2 ustawy o CIT, które zakładają, że odmawia się wydania opinii o stosowaniu preferencji w przypadku:

• niespełnienia przez podatnika warunków zwolnienia określonych w ustawie o CIT lub preferencji wynikających z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania;
• istnienia uzasadnionych wątpliwości co do zgodności ze stanem rzeczywistym dołączonej do wniosku dokumentacji lub oświadczenia podatnika, że jest rzeczywistym właścicielem należności;
• istnienia uzasadnionego przypuszczenia dokonywania czynności mających na celu unikanie opodatkowania;
• istnienia uzasadnionego przypuszczenia, że podatnik (podmiot zagraniczny) nie prowadzi rzeczywistej działalności gospodarczej w kraju siedziby tego podatnika do celów podatkowych.

Stanowisko NSA potwierdza niechęć organów do wydawania opinii o stosowaniu preferencji WHT, poprzez wydawanie decyzji o odmowie wydania opinii. W przypadku podmiotów holdingowych być może warto, w związku z powyższym, rozważyć zmianę modelu rozliczeń oraz alternatywne modele dystrybucji środków czy np. prowadzenia działalności bezpośrednio w Polsce.

Preferencje WHT dla spółek holdingowych – skorzystaj z doradztwa profesjonalistów

Jeżeli macie jakiekolwiek wątpliwości dotyczące stosowania preferencji WHT w przypadku spółek holdingowych, doświadczeni eksperci getsix mogą pomóc w ocenie konsekwencji podatkowych dla danego podmiotu oraz pomóc w wyborze najlepszego sposobu opodatkowania podatkiem u źródła.

Jeśli mają Państwo pytania dotyczące opisanego tematu lub potrzebują Państwo dodatkowych informacji – zapraszamy do kontaktu:

Zadaj pytanie »

DZIAŁ DS. RELACJI Z KLIENTAMI

ELŻBIETA
NARON-GROCHALSKA
Główny Konsultant
ds. relacji z klientami
Grupa getsix

***