Doradca podatkowy i księgowy w Polsce i Niemczech – czym się różnią?

Skuteczne zarządzanie finansami firmy wymaga nie tylko rzetelnej księgowości, ale również wsparcia w zakresie przepisów podatkowych. Choć doradca podatkowy i księgowy to dwa odrębne zawody, ich kompetencje wzajemnie się uzupełniają. Doradcy podatkowi oferują kompleksowe doradztwo i reprezentację przed organami podatkowymi, podczas gdy księgowi koncentrują się na technicznych aspektach rachunkowości. W Polsce i Niemczech rola tych zawodów różni się pod względem obowiązków, regulacji oraz wymogów formalnych, jednak ich efektywna współpraca stanowi solidną podstawę dla stabilności i rozwoju przedsiębiorstwa.

W tym artykule przyjrzymy się kluczowym różnicom między doradcą podatkowym a księgowym w Polsce i Niemczech. Wyjaśnimy, jakie obowiązki i uprawnienia mają przedstawiciele obu profesji oraz w jakich sytuacjach warto skorzystać z ich wsparcia. Przedstawimy również najważniejsze regulacje prawne dotyczące tych zawodów oraz pokażemy, dlaczego ich ścisła współpraca stanowi fundament bezpiecznego i skutecznego zarządzania finansami firmy – zarówno na rynku krajowym, jak i międzynarodowym.

Doradca podatkowy a księgowy w Polsce

W Polsce doradca podatkowy i księgowy to zawody, które choć mają wspólne obszary działalności, różnią się zakresem kompetencji, odpowiedzialności i wymogów formalnych. Doradca podatkowy pełni bardziej złożoną rolę, łącząc znajomość prawa podatkowego z możliwością reprezentowania klientów przed organami podatkowymi i sądami. Księgowy natomiast zajmuje się głównie prowadzeniem ewidencji księgowej oraz sporządzaniem sprawozdań finansowych. Oba te zawody są nieodzowne w prowadzeniu działalności gospodarczej, a ich ścisła współpraca pomaga unikać błędów, optymalizować procesy finansowe i skutecznie reagować na zmiany w przepisach – dlatego warto przyjrzeć się szczegółowo obowiązkom i uprawnieniom obu zawodów.

Doradca podatkowy w Polsce – zakres obowiązków i uprawnień

Doradca podatkowy to w Polsce zawód zaufania publicznego, którego wykonywanie jest ściśle regulowane przepisami. Jego zadania są znacznie szersze niż te przypisane księgowemu. Oto kluczowe obszary działalności doradcy podatkowego:

• Porady podatkowe: Udzielanie opinii, wyjaśnień i konsultacji w zakresie obowiązków podatkowych i celnych przedsiębiorców.
• Reprezentacja klientów: Doradca podatkowy może reprezentować podatników, płatników i inkasentów w postępowaniach przed organami administracji publicznej oraz sądami.
• Sporządzanie dokumentacji podatkowej: Przygotowanie deklaracji i zeznań podatkowych na rzecz klientów oraz prowadzenie ksiąg rachunkowych i podatkowych.
• Wsparcie w egzekucji administracyjnej: Pomoc w sprawach związanych z egzekucją zobowiązań podatkowych i celnych.

Aby uzyskać uprawnienia do wykonywania tego zawodu, konieczne jest spełnienie szeregu wymagań, w tym:

• posiadanie wyższego wykształcenia,
• zdanie egzaminu na doradcę podatkowego,
• odbycie sześciomiesięcznej praktyki zawodowej,
• stałe podnoszenie kwalifikacji zawodowych (np. zdobycie minimum 32 punktów szkoleniowych w ciągu dwóch lat).

Doradcy podatkowi są także zobligowani do przestrzegania zasad etyki zawodowej, zachowania tajemnicy zawodowej oraz posiadania obowiązkowego ubezpieczenia OC.

Dowiedz się jak sprawdzić wiarygodność polskiego doradcy podatkowego tutaj.

Księgowy w Polsce – podstawowe obowiązki i ograniczenia

Zadania księgowego w Polsce koncentrują się głównie na aspektach technicznych i operacyjnych związanych z prowadzeniem ksiąg rachunkowych oraz sprawozdawczością finansową. W porównaniu do doradców podatkowych księgowi mają ograniczone uprawnienia. Ich zakres działalności obejmuje:

• Prowadzenie ksiąg rachunkowych: Ewidencjonowanie zdarzeń gospodarczych zgodnie z przepisami prawa.
• Sporządzanie sprawozdań finansowych: Przygotowanie bilansu, rachunku zysków i strat oraz innych dokumentów finansowych.
• Przeprowadzanie inwentaryzacji: Weryfikacja rzeczywistego stanu aktywów i pasywów przedsiębiorstwa.
• Archiwizacja dokumentów księgowych: Przechowywanie i organizacja dokumentacji finansowej.

W przeciwieństwie do doradcy podatkowego księgowy:

• nie może udzielać porad podatkowych ani prawnych,
• nie ma prawa reprezentować klientów przed organami podatkowymi i sądami,
• nie jest zobligowany do posiadania specjalistycznych uprawnień – wystarczy spełnienie podstawowych wymogów formalnych, takich jak posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych, niekaralność oraz ubezpieczenie OC.

Zawód księgowego w Polsce został zderegulowany w 2014 roku, co sprawia, że jego wykonywanie jest łatwiej dostępne. Niemniej jednak wybór doświadczonego księgowego jest kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania każdej firmy.

Doradca podatkowy a księgowy w Niemczech

Po przedstawieniu różnic między doradcami podatkowymi a księgowymi w Polsce, przyjrzyjmy się, jak te role funkcjonują w Niemczech. Czy obowiązki i zakres kompetencji są podobne, czy może różnią się w istotny sposób? Aby odpowiedzieć na te pytania, konieczne jest zrozumienie regulacji prawnych i specyfiki obu zawodów w niemieckim systemie podatkowym.

Podobnie jak w Polsce, doradca podatkowy i księgowy w Niemczech mają różne kompetencje i zakres obowiązków. Różnice te wynikają z przepisów, takich jak Ustawa o doradztwie podatkowym (StBerG) czy niemiecki Kodeks handlowy (HGB). Co ważne, doradcy podatkowi mają szersze uprawnienia, zwłaszcza w zakresie reprezentowania klientów przed urzędami skarbowymi oraz przygotowywania rocznych sprawozdań finansowych. Księgowi natomiast zajmują się głównie dokumentowaniem transakcji biznesowych i organizacją rachunkowości w firmie.

Doradca podatkowy (Steuerberater) w Niemczech – obowiązki i wymagania

Doradcy podatkowi to specjaliści o szerokich kompetencjach, które obejmują:

• Sporządzanie deklaracji podatkowych: Tworzenie i składanie dokumentów takich jak roczne zeznania podatkowe.
• Reprezentacja przed organami podatkowymi: Doradcy mogą reprezentować swoich klientów przed niemieckimi sądami finansowymi oraz Federalnym Sądem Finansowym.
• Rachunkowość podatkowa: Sporządzanie bilansów podatkowych oraz innych dokumentów finansowych zgodnych z niemieckim prawem podatkowym.
• Doradztwo biznesowe: Analiza kosztów, rentowności, płynności finansowej oraz pomoc przy decyzjach inwestycyjnych.
• Wsparcie w restrukturyzacjach: Doradcy pomagają w przekształceniach przedsiębiorstw oraz pełnią rolę mediatorów lub syndyków.

Aby zostać doradcą podatkowym, konieczne jest zdanie państwowego egzaminu (Steuerberaterprüfung) oraz spełnienie jednego z poniższych warunków:

• Ukończenie studiów ekonomicznych lub prawniczych (minimum 4 lata) i co najmniej 2 lata praktyki zawodowej.
• Krótsze studia (poniżej 4 lat) i 3-letnie doświadczenie zawodowe.
• Ukończenie szkolenia komercyjnego oraz 7-letnia praktyka w zawodzie.

Księgowy (Buchhalter) w Niemczech – zadania i ograniczenia

Zadaniem księgowych jest dokumentacja finansowa firmy zgodnie z zasadami rachunkowości (GoB) oraz niemieckim Kodeksem Handlowym (HGB). Zakres ich pracy obejmuje:

• Księgowanie faktur i rachunków – rozliczanie płatności od dostawców i odbiorców.
• Prowadzenie list płac – naliczanie wynagrodzeń oraz składek na ubezpieczenia społeczne.
• Rachunkowość aktywów – zarządzanie mieniem firmowym, takim jak maszyny czy nieruchomości.
• Rachunkowość finansowa – dokumentowanie transakcji finansowych i przygotowanie danych do audytów.
• Analiza kosztów i wydajności – monitorowanie kosztów w poszczególnych działach przedsiębiorstwa.

Należy jednak pamiętać, że księgowy:

• Nie może sporządzać ani składać rocznych sprawozdań finansowych – te czynności są zastrzeżone wyłącznie dla doradców podatkowych.
• Nie reprezentuje klientów przed sądami czy organami podatkowymi.
• Może wspierać jedynie w podstawowych działaniach, takich jak wstępne przygotowanie dokumentów finansowych.

Księgowi nie są zobowiązani do posiadania formalnych kwalifikacji zawodowych, choć możliwe jest zdobycie certyfikatu księgowego (Bilanzbuchhalter) po zdaniu egzaminu w Izbie Przemysłowo-Handlowej. W praktyce oznacza to, że odpowiedzialność za poprawność dokumentacji finansowej spoczywa na przedsiębiorcy. Dlatego wybór kompetentnego specjalisty jest kluczowy dla bezpieczeństwa finansowego firmy.

Porównanie roli doradców podatkowych i księgowych w Polsce i Niemczech – tabela

Podsumowanie

Zarówno doradcy podatkowi, jak i księgowi pełnią istotne role w działalności przedsiębiorstw, jednak ich kompetencje i zakres odpowiedzialności znacząco się różnią. Doradcy podatkowi oferują strategiczne wsparcie w zakresie podatków i prawa, w tym reprezentację przed organami podatkowymi, natomiast księgowi koncentrują się na operacyjnym zarządzaniu rachunkowością. W Niemczech i Polsce zakres ich działalności jest regulowany odmiennymi przepisami, co dodatkowo podkreśla znaczenie wyboru odpowiedniego specjalisty. Niezależnie od tego, czy prowadzisz firmę lokalnie, czy międzynarodowo, dobrze dobrany ekspert może znacząco wpłynąć na bezpieczeństwo finansowe Twojego przedsiębiorstwa.

Warto pamiętać, że choć zakres obowiązków doradcy podatkowego i księgowego częściowo się pokrywa, są to dwa odrębne zawody, które powinny ze sobą ściśle współpracować. Ich synergia pozwala na kompleksową obsługę finansową firmy – od bieżącej ewidencji dokumentów, po strategiczne planowanie podatkowe. Na przykład, podczas rozszerzania działalności na rynki zagraniczne, księgowy zadba o zgodność sprawozdań z wymogami lokalnych organów, a doradca podatkowy pomoże w uniknięciu podwójnego opodatkowania. Z kolei w przypadku wdrażania nowych zasad fakturowania, takich jak e-fakturowanie, doradca wskaże wymogi prawne, a księgowy dostosuje systemy księgowe do nowych regulacji.

Jeśli już wiesz, czy potrzebujesz wsparcia doradcy podatkowego, księgowego, a może obu tych specjalistów, getsix® jest gotowy, by Ci pomóc. Oferujemy kompleksowe usługi księgowe i doradztwo podatkowe dostosowane do Twojej działalności. Skontaktuj się z nami, aby dowiedzieć się więcej o naszych usługach i znaleźć wsparcie, którego potrzebujesz.

Jeśli mają Państwo pytania dotyczące opisanego tematu lub potrzebują Państwo dodatkowych informacji – zapraszamy do kontaktu:

Zadaj pytanie »

DZIAŁ DS. RELACJI Z KLIENTAMI

ELŻBIETA
NARON-GROCHALSKA
Główny Konsultant
ds. relacji z klientami
Grupa getsix

***