Określenie terminu na zwrot VAT w sytuacji niezapłaconych faktur – wyrok TSUE

29 lutego 2024 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok w sprawie C-314/22, dotyczący interpretacji artykułu 90 dyrektywy w kontekście dopuszczalności okresu zwłoki związanego z rozliczeniem podatku VAT.

Kontekst sprawy

Consortium Remi Group AD (CRG) z siedzibą w Warnie w Bułgarii działało w branży budowlanej. W latach 2006-2010 i 2012 spółka CRG wystawiła faktury pięciu bułgarskim spółkom za dostawę towarów i świadczenie usług. Na fakturach naliczono podatek VAT, który został zapłacony za większość okresów podlegających opodatkowaniu. 18 września 2020 r., spółka została uznana za niewypłacalną przez Varnenski Okrazhen sad (Sąd Okręgowy w Warnie), co doprowadziło do wszczęcia postępowania upadłościowego.

Spółka CRG złożyła wniosek o potrącenie VAT naliczonego na fakturach dla określonych odbiorców oraz odsetek wobec swoich zobowiązań publicznoprawnych. Organ skarbowy w Warnie odmówił potrącenia kwoty nienależnie zapłaconego i pobranego VAT, powołując się na upływ terminu przedawnienia i brak udowodnienia nienależnie pobranych kwot. Spółka CRG złożyła skargę, przedstawiając dowody na rozpoczęcie postępowania upadłościowego przeciwko odbiorcom faktur, ich upadłość oraz akceptację roszczeń w postępowaniu upadłościowym. Decyzja organu skarbowego została podtrzymana, a po kolejnej przegranej skardze przed sądem administracyjnym, CRG wniosła skargę kasacyjną. W toku badania zasadności skargi kasacyjnej uznano, że rozstrzygnięcie sporu wymaga dokonania wykładni prawa unijnego.

Stanowisko TSUE

Trybunał Sprawiedliwości UE zinterpretował przepisy w kontekście zasad neutralności podatkowej, proporcjonalności i efektywności stwierdzając, że:

• Artykuł 90 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. nie ogranicza możliwości państw członkowskich ustalania terminów na składanie wniosków o zwrot VAT w przypadku obniżenia podstawy opodatkowania z powodu braku lub częściowej zapłaty. Warunkiem jest jednak, aby termin ten zaczynał bieg od momentu, gdy podatnik mógłby – zachowując należytą staranność – skorzystać z prawa do obniżki. Jeśli brak jest krajowych przepisów dotyczących procedury, podatnik musi być w stanie określić z rozsądnym stopniem pewności, kiedy rozpoczyna się okres wyłączenia.
• Artykuł 90 ust. 1 i art. 273 dyrektywy 2006/112 oznacza, że w sytuacji braku konkretnych przepisów krajowych, te zasady nie pozwalają na narzucenie przez organy podatkowe wymogu, zgodnie z którym obniżenie podstawy opodatkowania VAT z powodu niezapłaconej części lub całości faktury wystawionej przez podatnika następuje wyłącznie pod warunkiem uprzedniej korekty przez niego pierwotnej faktury oraz wcześniejszego powiadomienia dłużnika o zamiarze umorzenia podatku VAT, chyba że podatnik nie mógł dokonać takiej korekty w odpowiednim terminie i nie ponosi za to winy.
• Artykuł 90 ust. 1 dyrektywy 2006/112 stwierdza, że w przypadku braku lub częściowej zapłaty faktury wystawionej przez podatnika, przysługuje mu prawo do zwrotu zapłaconego VAT wraz z odsetkami za zwłokę. Brak szczegółowych zasad dotyczących naliczania odsetek w przepisach krajowych oznacza, że data zgłoszenia przez podatnika prawa do obniżenia podstawy opodatkowania w deklaracji za bieżący okres rozliczeniowy stanowi punkt wyjścia dla obliczenia tych odsetek.

Podsumowując artykuł 90 dyrektywy Rady 2006/112/WE daje państwom członkowskim możliwość ustalenia okresu wykluczenia dla wniosków o zwrot podatku VAT z powodu braku zapłaty, który rozpoczyna się od momentu, gdy podatnik ma prawo do zwrotu. Okres ten musi być jasny dla podatnika. Ponadto dyrektywa zabrania administracji podatkowej wymagania korekty faktur jako warunku obniżenia podstawy VAT. W przypadku braku krajowych przepisów podatnik może żądać odsetek za zwłokę od chwili, gdy skorzystał z prawa do obniżenia podatku VAT.

Jeśli mają Państwo pytania dotyczące opisanego tematu lub potrzebują Państwo dodatkowych informacji – zapraszamy do kontaktu:

Zadaj pytanie »

DZIAŁ DS. RELACJI Z KLIENTAMI

ELŻBIETA
NARON-GROCHALSKA
Główny Konsultant
ds. relacji z klientami
Grupa getsix

***