Zasady udzielania urlopu

Wrześniowy termin na zaległy urlop

Obligatoryjność urlopu wypoczynkowego wyraża się w tym, że pracownik ma nie tylko prawo, ale i obowiązek odpoczynku. Stąd wynika ustawowe uregulowanie terminu udzielania urlopu oraz wymóg, aby co najmniej jedna jego część wynosiła nie mniej niż dwa tygodnie.

Od inicjatywy pracownika zależy nie tyle wykorzystanie urlopu, co ustalenie, w porozumieniu z pracodawcą, terminu urlopowego wypoczynku. Takie uzgodnienia muszą jednak uwzględniać regulacje ustawowe. Wyznaczają one graniczny termin na rozliczenie urlopowych zaległości na wrzesień roku następnego po roku, za który przysługiwał urlop (art. 168 K.p.). Należy przy tym zwrócić uwagę, że termin ten dotyczy udzielenia, a nie wykorzystania zaległego urlopu. Pracodawca pozostanie więc w zgodzie z przepisami, jeżeli chociażby w ostatnim dniu września danego roku udzieli pracownikowi urlopu zaległego za poprzedni rok. W takiej sytuacji nie jest istotne, że wykorzystanie tego urlopu wykroczy poza koniec września.

Poza zakresem wrześniowego terminu pozostaje urlop na żądanie. Przy jego udzielaniu art. 168 K.p. nie ma zastosowania, nie ma też żadnej odrębnej regulacji, która określałaby termin na udzielenie czy wykorzystanie takiego urlopu. Wobec milczenia przepisów w tej kwestii przyjmuje się, że 4 dni urlopu na żądanie mogą być przez pracownika wykorzystane w ogólnym terminie przedawnienia roszczenia o ten urlop.

Terminy urlopowe na innych zasadach

Wrześniowy termin na udzielenie zaległego urlopu obowiązuje ogół pracowników, pod warunkiem, że nie odnoszą się do nich regulacje odrębne. W prawie pracy niektóre kategorie pracowników mają taki odrębny status, z uwagi na szczególne regulacje odnoszące się tylko do nich.

Nieudzielenie urlopu wypoczynkowego w ustawowym terminie jest wykroczeniem, niezależnie od przyczyny naruszenia terminu.

Inny termin na udzielenie urlopu występuje też w przypadku pierwszego dodatkowego urlopu z tytułu niepełnosprawności. Nabywa się go z dołu, po upływie roku pracy od dnia zaliczenia pracownika do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Po uzyskaniu prawa do tego urlopu pracodawca powinien go udzielić bez zbędnej zwłoki, w terminie uzgodnionym z pracownikiem. Przepisy w tym przypadku nie wyznaczają sztywnego terminu na udzielenie takiego urlopu. Byłoby to bowiem niezasadne, biorąc pod uwagę sposób nabywania do niego prawa. Dzień, w którym to następuje, jest „ruchomy”, zależny od upływu roku pracy po zaliczeniu pracownika do określonego stopnia niepełnosprawności. Taki sam charakter ma więc też termin na udzielenie dodatkowego urlopu z tego tytułu.

Źródło: Gazeta Podatkowa, 15.09.2014