Wpłata podatku przez osobę trzecią – czy to dopuszczalne?

Czy podatnik musi osobiście płacić swoje podatki? Czy wpłata środków na konto urzędu skarbowego może być dokonana przez osobę trzecią? Mimo jednoznacznego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA), te kwestie wciąż wzbudzają kontrowersje.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, każdy podatnik samodzielnie odpowiada za swoje zobowiązania względem organów podatkowych. Oznacza to, że jest prawnie zobligowany do osobistej zapłaty ciążących na nim podatków.

Od tej zasady ustawodawca przewidział jedynie niewielkie odstępstwo w postaci art. 62b Ordynacji Podatkowej, który umożliwia dokonanie zapłaty podatku przez:

• małżonka podatnika, jego zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę;
• aktualnego właściciela przedmiotu hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego, jeżeli podatek zabezpieczony jest hipoteką przymusową lub zastawem skarbowym;
• inny podmiot, w przypadku, gdy kwota podatku nie przekracza 1.000,00 PLN.

Niestety praktyka rynkowa wyraźnie pokazuje, że nie dla każdego płatnika takie wyjście z sytuacji będzie wystarczające. Nadal zdarzają się bowiem sytuacje, w których podatek w imieniu podatnika zostaje wpłacony przez podmiot, nie spełniający żadnego ze wskazanych w ustawie kryteriów. Jak takie wpłaty są traktowane przez instytucje odpowiedzialne za pobieranie podatków?

Jeżeli podatek zostanie wpłacony na konto Urzędu Skarbowego (lub innego organu podatkowego), za pośrednictwem podmiotu trzeciego, podatnik może znaleźć się w sytuacji, kiedy jego zobowiązanie podatkowe nie zostanie uregulowane, bo administracja skarbowa zaliczy wpłatę na rzecz podmiotu wpłacającego i potraktuje ją jako nadpłatę podlegającą zwrotowi. Według niektórych interpretacji zapłata podatku może być dokonana wyłącznie przez podatnika lub w imieniu podatnika przez podmioty wskazane w art. 62b Ordynacji Podatkowej. Przepisy podatkowe nie wskazują wprost technicznej możliwości dokonania wpłaty przez pośrednika. W związku z tym część organów podatkowych przyjmuje, że takiej możliwości po prostu nie ma.

Innego zdania jest Naczelny Sąd Administracyjny, który w wyroku z 14 kwietnia 2021 roku dopuścił możliwość dokonywania wpłaty podatku przez podmiot trzeci. Co jednak dla tej decyzji kluczowe – NSA swoim wyrokiem wprowadził wyraźne rozróżnienie między zapłatą podatku polegającą na uregulowaniu zobowiązania z własnych środków pieniężnych, a wpłatą obejmującą jedynie techniczną czynność przekazania środków od podatnika do organu podatkowego.

„Zachowanie płatnika polegające na wyręczaniu się w czynnościach zapłaty podatku inną osobą jest jedynie działaniem faktycznym, a żadna norma prawa podatkowego działania takiego nie zabrania.”

Źródło: Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 kwietnia 2021 r.
II FSK 3305/18

Zgodnie z tym stanowiskiem, dopuszczalne jest aby sama czynność dokonania wpłaty była przeprowadzona przez podmiot inny niż podatnik – nawet jeśli podmiot ten nie mieści się w regulacjach określonych w art. 62b Ordynacji Podatkowej – jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

• wpłacony podatek pochodzi ze środków podatnika,
• istnieje stosunek prawny stanowiący podstawę do dokonania płatności przez podmiot trzeci,
• organ podatkowy odpowiedzialny za rozliczenie zobowiązania ma wiedzę, że wpłata zostanie dokonana przez „posłańca”.

Mimo korzystnego wyroku NSA, decydując się wpłatę należnych podatków za pośrednictwem innego podmiotu nadal należy liczyć się z możliwością nieprzychylnej interpretacji ze strony organów podatkowych i zaliczenia wpłaty na poczet zobowiązań wpłacającego a nie podatnika.

Jeśli mają Państwo pytania dotyczące opisanego tematu lub potrzebują Państwo dodatkowych informacji – zapraszamy do kontaktu:

Zadaj pytanie »

Dział ds. relacji z klientami

Elżbieta Naron
Główny Konsultant
ds. relacji z klientami
Grupa getsix

***